Filmistik

Charlotte P. Gilman
: Charlotte P. Gilman
: Charlotte Perkins Gilman
: Hartford, Connecticut, ABD
: 03.07.1860
: 17.08.1935 (75 Yaşında)
: Web sitesi için tıklayınız.
Charlotte Perkins Gilman, ya da Charlotte Perkıns Stetson, önde gelen Amerikan feminist, sosyolog, romancı, kısa hikâye şiir ve kurmaca olmayan metinler yazarı ve sosyal reform eğitmeni idi. Ütopik bir feministti ve alışılmışın dışındaki konsept ve yaşam tarzından dolayı gelecek nesillere örnek teşkil etti.Bugün onun en çok hatırlanan eseri sert doğum psikozundan sonra yazdığı yarı otobiyografik kısa hikâyesi "The Yellow Wallpaper"ıdır.

Gilman 3 Temmuz 1860’ta Hartford, Connecticut’ta doğdu (Mary Perkins (önceden Mary Fitch Westcott) ve Frederic Beecher Perkins). Sadece bir erkek kardeşi vardı, kendisinden 14 ay büyük Thomas Adie, çünkü doktor Mary Perkins’e diğer çocuğu doğurması halinde ölebileceğini salık vermişti. Charlotte’nin çocukluk sürecinde, babası taşındı, karısını ve çocuklarını yoksul bir durumda bırakarak terk etti. Anneleri kendi başına aileye destek olamayacağından dolayı, Perkins babasının yengesi yani Isabella Beecher Hooker, kadınlara oy hakkı sağlanmasını onaylayan, Harriet Beecher Stowe , Uncle Tom’s Cabin’inin yazarı , Catharine Beecher, eğitimci. Onun eğitimi düzensizdi, 15 yaşının bitiminde sadece dört yılın giderek artan toplamında 7 farklı okulda bulundu. Annesi çocuklarına karşı sevecen değildi. Onların da kendisinin gibi canının yanmaması için, çocuklarına kurgu okumalarını ve sıkı arkadaşlıklar kurmalarını yasakladı. Otobiyografisinde, The Living of Charlotte Perkins Gilman, Gilman sadece küçük kızı mışıl mışıl uyurken sevgi gösterdiğini yazdı. Charlotte izole yoksul ve yalnız bir çocukluk geçirmesine rağmen kendi başına düzenli olarak eski medeniyetler üzerine çalışarak, halk kütüphanelerine giderek, farkında olmadan kendini hayat için hazırladı. Ayrıyeten, babasının edebiyat aşkı onu etkiledi, ve yıllar sonra babası kızı için zaman harcamaya değer nitelikteki kitap listesi ile birlikte kızıyla temas kurdu. Gilman’in gençliğinin çoğu Rhode adasında geçti. Sahip olduğu arkadaşları çoğunluk itibarı ile erkekti, ve utanmazdı, zamanı boyunca kendisine ‘’tomboy’’ derdi.

Charlotte’nin doğal zekası ve bilgi genişliği fakir bir öğrenci olduğu için yine de üzgün olan öğretmenlerini her zaman etkiledi. Charlotte'nin favori dersi doğa felsefesiydi, özellikle daha sonra fizik olarak bilinen. 1878’de 18 yaşında Rhode Adası Tasarım okulu derslerine ortada görünmeyen babasının yardımıyla kabul edildi. Charlotte bir eğitmendi ve diğerlerini sanatsal yaratıcılıklarını genişletmek için cesaretlendirdi. Ayrıca bir boyacıydı.

1884’te içgüdüsel duygularının onun için doğru şey olmadığını söylediğinden dolayı ilk başlarda onun teklifini reddederek sanatcı Charles Walter Stetson ile evlendi, onların tek çocuğu Katherina Beecher Stetson ertesi yıl doğdu. Charlotte Perkıns Gilman çok ciddi doğum sonrası krizi çekti. Bu kadınların histerik ve gergin görüldüğü dönemdi. Böylece, bir kadın doğumdan sonra ciddi bir şekilde hasta olduğunu iddia ettiğinde, onun iddiaları kimi zaman ciddiye alınmadı. 1888’de Charlotte 19. yüzyılın sonlarında ender oluşan bir şekilde eşinden ayrıldı. İkinci eşinden ise 1894 yılında ayrıldı. Ayrılığa ek olarak, Yerel Kadınlar Danıştayı, Ebell Topluluğu (Adrian John Ebell den ismini alan kadın kulübü), Ekonomi Kulübü, Kadınlar İttifakı, Pasifik Kıyıları Basın Kurumu gibi reformist ve feminist bazı organizasyonlarda aktif olduğu ve ayrıca Bulletin’i yazdığı ve uyarladığı ve daha önce bahsedilen organizasyonlardan birinde söndürüldüğü yer olan Pasedena, Kaliforniya'ya taşındı.

1894’te Gilman kızını, doğuya, arkadaşı , eski eşinin ikinci eşi olan Grace Ellery Channing ile yaşaması için gönderdi. Gilman çift için mutlu olduğu anısında Katerina nın ikinci annesinin tam anlamıyla ilk i kadar iyi ve bir ihtimal bazı konularda daha iyi olduğunu rapor etmiştir. Gilman ayrıca babadan kalma haklar ve eski eşi tarafından tanınmış Katerina’nın bazı haklarına sahip olma ve Katerina'nın babasını tanıma ve sevme hakkına sahip olması hakkında ilerici görüşlere de sahipti.

1893’te annesi öldükten sonra, sekiz yıl içinde ilk kez doğuya dönmeye karar verdi. Gilman New York borsası vekili olan ve yaklaşık on beş senedir görmediği, ilk kuzeni olan Houghton Gilman ile iletişime geçti. Onlar hemen neredeyse zamanının çok önemli bir bölümünü birlikte geçirmeye başladılar ve duygusal olarak ilişkili hale geldiler. Gilman eğitmenlik turlarına devam ediyor iken, Houghton ve Charlotte mektupları değiştirir o uyumadan önce olabildiği kadar zaman birlikte zaman geçirilirdi. Hatıra defterinde, Gilman hoş olarak betimler , Gilman in derince bir şekilde ondan hoşlandığı bariz ortadadır. 1900'deki evliliklerinden 1922’ye kadar New York’ta yaşadılar. Bu evlilik ilki gibi hiç değildi. 1922’de New York’tan, Houghton’un Norwich, Connecticut’taki eski çiftlik evine taşındı. Houghton’un 1934’teki beyin kanaması nedenli ani ölümüne müteakiben, Gilman kızının yaşadığı Pasedena Kaliforniya‘ya geri taşındı.

Ocak 1932’de, Gilman‘a tedavisi bulunmayan meme kanseri teşhisi koyuldu. Gilman ölümcül hastalıklar için ötenaziyi savunması ile yüksek doz kloroform alarak 17 Ağustos 1935'te canına kıymıştır. Onun hem intihar notu hem biyografisinde kanserden kloroformu seçtiğini ve hızlı ve sessiz bir şekilde öldüğünü yazdı.

Bir noktada, Gilman kapı kapı sabun satarak kendine destek oldu. Pasedena’ya taşındıktan sonra Gilman sosyal reform hareketlerini organize etmede aktif oldu. Uluslararası Sosyalist ve İş Gücü Kongresinde, ve Washington DC’de gelenek olan Ulusal Amerikan Kadın oy birliğinde de delege olarak temsil etti. 1890’da kapitalizmin açlığı ve huzurlu, etik ve doğru bir şekilde ilerici insan ırkına terfi eden sınıflar arasındaki ayrıma son gayesini güden Ulusalcılar Kulübü hareketi ile tanıştı. Kritiklerden pozitif geri bildirim aldı ve sosyal değişime direnen insanların satirik bir incelemesi ‘Similar Cases’ şiirini ve Nationalist dergisini bastı. Aynı yıl boyunca, 1890, The Yellow Wallpaper kısa hikayesini, roman, şiirler ve 15 deneme yazacak kadar yetecek ilham aldı. Nationalism üzerine eğitimlere başladığında ve 1893 yılında basılan In Thıs Our Worlf şiiri ile ilk kez halkın gözlerini üzerine çektiğinde onun kariyeri faaliyete geçti. Kazanç kaynağı olarak verdiği demeçlere güvenen başarılı bir eğitmen olarak onun ünü feminizm hareketi yazarları ve benzer düşünceye sahip aktivistlerden oluşan sosyal dairesi boyunda gelişti,ilerledi.

İlk yahut en uzun eseri olmamasına rağmen, sorgusuz Gilman’ın en ünlü parçası feminist baskının en çok satanı olmuş kısa hikayesi The Yellow Wallpaper dır. Pasadena’daki evinde 6/7 Haziran 1890’da yazdı ve bir buçuk yıl sonra The New Enland Magazine dergisinde basıldı. Orijinal baskı olduğundan kadınların sayısız koleksiyonları her ne kadar her zaman orijinal formda olmasa bile Amerikan edebiyatında ve ders kitaplarındaki eserleri antolojine haline getirildi. Örneğin , çoğu ders kitabı hikayenin başındaki çok önemli sıradan ‘evlilikte’ ifadesini kaldırmıştır: John bana gülüyor, tabii ki, fakat biri bunu bekler. Gilman’ın hikâye boyunca berraklaştırılan evlilik üzerine ifadeleri olarak bu ihmalin nedeni bir sırdır.

Hikâye eşi tarafından sağlığı yararına bir odaya kapatılmanın üç ayından sonra oluşan zihinsel probleminden dolayı acı çeken kadın hakkında. Odanın isyan eden sarı duvar kağıdını saplantı haline gelir. Gilman bu eserini kadınların toplumdaki rolü üzerindeki insanların düşüncelerini değiştirmek ve kadınların kadınların bağımsızlıktan yoksul bırakılmasının onların zihinsel duygusal ve hatta fiziksel sıhhatlerine zararlı olduğunu örneklemek için yazdı.

İlk itibar kazandıran satirik şiirlerin derlenmesi ilk şiir cildi In This Our World olmasına rağmen Gilman'ın ilk kitabı Art Gems fort he Home and Fireside ‘ydi. Önündeki yirmi yıl içerisinde sosyal haklar, insan hakları, iş gücü, etik, kadın konuları konuşmaları ile ününün çoğunu kazandı. Kurgularında bazı bazı bunlara göndermeler yaptı .

1894 ve 1895’te önceden Bulletin olarak bilinen Pasifik Kıyısı Kadın Oluşumu tarafından haftalık basılan edebi Impress dergisinde editör olarak çalıştı. Dergi basıldığı 20 hafta boyunca onun şiirleri başyazıları ve diğer yazılarının katkısı olan doyurucu başarılar sarf etti. Eşinden ayrılan kadın ve annenin uygunsuzluğunu içeren yaşam tarzına karşı bu kısa ömürlü yazın toplumsal önyargı sonucuyla sona geldi. 2 Nisan 1897’de sona eren dört aylık eğitim turundan sonra, 1898 yılında kadın ve ekonominin ilk taslağını sonunda tamamlayarak Amerikan hayatındaki ekonomi ve cinsel ilişkiler üzerine daha derin bir şekilde düşünmeye başladı. Bu kitap çocuk büyütme pratiklerindeki değişiklikler üzerine bir tartışma ve ev idaresinde kadınlardaki baskıları yatıştırmak ve potansiyel olarak onların işlerinin toplumsal dairesini genişletmek için kadının rolünü tartıştı. Kitap gelecek yıl basıldı ve Gilman’ı ulusal ilgi üzerine sevk etti. 1903’te Berlin’de Uluslararası Kadın Kongresine adreslendi, ve gelecek yıl İngiltere, Hollanda, Almanya, Avusturya ve Macaristan turnesine çıktı.

1903’te kadınlara evde zulmedildiğini zihinsel halleri için sağlıklı olmak için değiştirilen ihtiyaç duydukları çevreyi öneren ve ekonomi üzerinde genişleyen profesyonel yazarlar tarafından en çok olumlu eleştiri almış eserlerinden birisi olan The Home: Its Work and Influence’i yazdı. Gezme ve yazma arasında, kariyeri edebi bir figür olarak korundu. 1909’dan 1916’ya kadar Gilman tek bir elle yazdı ve dergiyi kendi başına düzenledi. Forerunner, onun kurgusunun çoğunu göründüğü. Onun dergisinde örneklendirdiği materyaller ve fikirleri açıklamada ihtiyaç duyulan özel araçlar ve güdülenen fikriyatlar ,hayat bulan umut, cesaret ve tahammülsüzlüktü ve aşırı derecede sansasyonel olan yaygın medyaya karşı olmayı amaçladı. Yedi yıl iki ay sonra dergi her biri 28 sayfa olan 86 nüsha üretti.

1884’te Perkins-Gilman Charles Stetson ile evlendi. Ve bir yıl dan daha az bir süre sonra kızı Katherina'yı dünyaya getirdi. Halihazırda depresyona duyarlı, semptomları evlilik ve annelik tarafından azdırıldı. Onun anısının güzel bir oranı kızının doğduğu zamandan birkaç yıl sonrasında yüzleşecek olduğu yaklaşmakta olan depresyonunu betimler.

18 Nisan 1887, Gilman, zihnim hibe edilmişti şeklide ifadede bulunarak kimse tarafından hissedilemeyen bir acı oluşturan bir beyin hastalığı yüzünden cok hasta olduğunu yazdı. Başlamak için hasta yatağını bile terk edemedi, oku, yaz, dik, konuş besle onu.

9 hafta sonra Mitchell'in talimatıyla mümkün olabildiği kadar evcil bir hayat yaşaması için eve gönderildi. Çocuğun her zaman seninle miydi..her yemekten sonra bir saat boylu boyunca uzan, günde iki saat entelektüel yaşama sahip ol ,yaşadığın süreç asla kaleme ve mürekkebe dokunma. O birkaç ay Mitchell’in tavsiyelerine uymaya çalıştı fakat depresyonu derinleşti daha da, ve Gilman tehlikeli bir şekilde tam duygusal yıkım ile yakınlaştı. Eşinin ve kızının yaşamlarının etkilemeksizin akıl sağlığını geri kazanmak amacıyla ayrılığın gerekli olduğu kararına vardı çift yaz başına kadar.

1888 yazı boyunca Charlotte ve Katherina depresyonun başladığı yer Walter’dan uzak olan Rhode Adasındaki Bristol de zaman gecirdi, o kendi davranışlarındaki fark ettiği pozitif değişiklikleri yazar. Eylül’de Providence‘ye döndü. Connecticut’ta bırakmış olduğu malını mülkünü sattı ve Grace Channing’den Entelektüel yaşamının değişimiyle görüldüğü depresyonunun tedavi edildiği yer olan yer Pasadena ya gitti,

Toplum tarafından savunulan ataerkil inanışlar vasıtası ile ev civarı kadınlara olan baskısına inandı ve kendisini hümanist olarak nitelendirdi. Reform darwinizm teorisini kabul etti ve bulabildikleri mantığa uygun en uygun eşi seçen toplumdaki kadın beyni türlerini görmezden gelen ve sadece erkek süreci belirtilen insani evrim üzerinde tartıştı.

Gilman tarih öncesi zamanlarda hayatta kalma için gerekli olmayan ne suni olan anaya ait kadının rolleri ve erkek saldırganlığı üzerine tartıştı. Yazdı, kadın beyni yok, beyin seks organı değil. Bari yaşayan bir kadının konuşması.

Onun ana argümanı seks ve evcil ekonomi elden ele gezdi, kadın için hayatta kalmak, finansal olarak ailesini desteklediğinden dolayı cinsel olarak aktifliği onun kocasını memnun bırakma zorundalığıydı. Çocukluktan, genç kızlar sosyal bir baskıya zorlanırlar annesi tarafından hazırlanan, alınan oyuncaklar ve dizayn edilen giysiler ile. Bedenlerini özgürce ve sağlıklı bir şekilde kullanan ve etrafta koşan mükemmel insanları tomboys olarak adlandırdı.

Tarih boyunca erkek egemen kültürden dolayı durdurulan kadının topluma katkılarına üzerine tartışmalarda bulundu. Kadın ırkının az gelişmiş insan yarısı olduğuna ve insan ırkını bozulmalardan korumak ilerlemelerin gerekli olduğuna inandı. Onları erkeklerle eşit yapacak ve gerçekten özgürlük getirebilecek olan tek şeyin ekonomik bağımsızlık olduğuna inandı. Ev idaresi yemek yapma ve çocuk bakımında profesyonelleştirilen kadının dışarıda çalışması anneliğe engel olmamalı ve erkekler tarafından boyun eğdirilen kadınlar ve teorik olarak tartıştığı diğer tezler arasında Women ve Economics’i 1898’de bastı. İdeal kadın Gilman sosyal rolü eve kilitlenerek tahsis edilmediğini yazdı ve, ayrıca beğenilmeyi neşeli olmayı bir erkek gülüşü ve güler yüz umdu. Cinsel ve ekonomik ilişkilerin var olması kesildiğinde, evcil kadının dış dünyayla olan sosyal iletişim eksikliğinden kaynaklanan ilişkileri hüsran olarak evcil cephedeki hayat kesinlikle gelişirdi.

Kadınların çalışma perspektifleri, kıyafet reformu ve aile gibi konularda konuşmacı oldu. Genç yaşlardaki kadınların özgür olma konusunda cesaretlendirilmesi ve ev işlerinin kadın ve erkek arasında eşit bir şekilde paylaşılması hususunda tartışmalarda bulundu. büyük çaplı çalışmalarının çoğunda, The Home, Human Work, The Man Made World gibi, Gilman ayrıca kadınların ev dışında çalışmasını savundu.

Gilman sosyal olarak ev imgesinin tekrardan tanımlanmasını ileri sürdü. Ev evli çiftlerin ekonomik fayda ve gereklilikler yüzünden beraber yaşadıkları yer ekonomik varlık tan yön değiştirmeli.

Gilman lüks ve sağlıklı bir hayata sahip olma sadece evli çiftlere sınırlandırılmamasına inandı, her insan bu rahatlıkları sağlayan bir eve ihtiyaç duyar. Suit daireler ve odalar içeren hem erkeklere hem kadınlara acık olan toplumsal bir barınak tipi inşa edilmesini önerdi. Bu yalnız yaşamaya, ev konforuna ve hala bir eşe sahip olmaya müsaade ederdi. Erkek ve kadının her ikisinin ekonomik durumu değişmeksizin meydana gelen evliliklere izin veren bu yaşama planlarında kadın ve erkek tam olarak ekonomik olarak bağımsız olurdu.

Amerikalı Afrikalılar hususunda sosyolojinin Amerikan dergisinde: problem şu ki: verilen, aynı ülkedeki, A ırkı,10 sosyal evrim süreci devam eden 4 B ırkı halihazırdaki durumu, A ırkına yakışmak için yeterli bir hızda gelişmez. A ırkı nasıl en iyi ve en hızlı şekilde B ırkına terfi edebilir. Gilman'ın cevabı Siyahlar düzgün kendini destekleyen ilerici olan vatandaşların sabit sınıfının aşağısındaydı. Ülkenin üretken saflığını hafifleten göçmenlere ülkesini bırakan İngiliz kolonilerinin inişi ve eski Amerikan mallarını savundu. Londra gezisinde konuyla ilgili fikirleri sorulduğunda her şeyden önce ben bir Anglosakson diyerek herkesin de bildiği gibi taş attı. Tüm kadınlar için oy kazanma konusunda efor sarf etmesine rağmen 1903’te New Orleans’ta yer alan ulusal Amerikan Kadınlarının Oy Kurumu'nda okuryazarlık zorunluluğuna karşı oy verdi ve açıkça söyledi.

 
  • KİTAP

Film Odül Ödül Türü İsim Yılı
Ödülü yok.